ἹΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙC ΘΕCCΑΛΟΝΙΚΗC
Αρ. πρωτ.: 700
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗC ΠΕΝΤΗΚΟCΤΗC 2025
ἘΓΚΥΚΛΙΟC 20ή

Ὁ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗC ΘΕCCΑΛΟΝΙΚΗC ΦΙΛΟΘΕΟC

Πρὸς τὸν ἱερὸν Κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης

Ἀγαπητοί μου Πατέρες καὶ εὐλογημένοι μου Χριστιανοί,

Εὐρισκόμενος ἀκόμη σὲ σωματικὴ ἀδυναμία, λόγω τῆς πρόσφατης ἐπεμβάσεως γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ῥήξεως τοῦ Ἀχιλλείου τένοντος, ὃν ὑπέστην, σᾶς εὐχαριστῶ διὰ τὰ αἰσθήματα ἀγάπης, μὲ τὰ ὁποῖα μὲ κατακλύζετε αὐτὸ τὸ διάστημα.

Ἐφ’ ὅσον δὲν δύναμαι ἀκόμη —παρὰ τὴν σφοδρὰν ἐπιθυμίαν μου— νὰ τελέσω τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν, ἐπιθυμῶ, σὲ μιὰ τόσο μεγάλη Ἐκκλησιαστικὴ Ἑορτή, νὰ ἐπικοινωνήσω μαζί σας τουλάχιστον διὰ τοῦ γραπτοῦ λόγου καὶ νὰ σᾶς ἐμπιστευθῶ τὶς ταπεινὲς μου σκέψεις, ἐπικαλούμενος τὸν ἄνωθεν φωτισμὸν τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος.

Εἶναι ἐξαιρετικὰ σημαντικὸ νὰ μὴ λησμονοῦμε ὅτι ἡ Πεντηκοστὴ εἶναι ἡ ἡμέρα, καθ’ ἣν ἡ Ἐκκλησία ἔγινεν Σῶμα Χριστοῦ. Ἐκ τούτου, ὅλοι ἐμεῖς, ἀπὸ τὴν ἡμέραν τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος, ἐν ᾗ ἐνδυθήκαμε τὸν Χριστόν, ἐξιωθῆμεν νὰ γίνουμε τίμια μέλη τοῦ Θεανθρωπίνου Σώματός Του καὶ νὰ καταστωμεν ἄνθρωποι «καινοί», πραγματικὰ καινούργιοι.

Ἐπιπροσθέτως, πρέπει νὰ τονισθῇ ὅτι ἡ Πεντηκοστὴ εἶναι ἡ ἐπιφανὴς ἡμέρα καθ’ ἣν τὸ Ἅγιον Πνεῦμα κατῆλθεν «ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν ἐπὶ τοὺς Ἁγίους Μαθητὰς καὶ Ἀποστόλους». Δὲν πρόκειται διὰ μίαν ἁπλὴν ἑορταστικὴν ἀνάμνησιν γεγονότος, ἀλλὰ διὰ τὸ ἴδιον θεμέλιον τῆς σωτηρίας μας, ἐφ’ ὅσον διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τελεσιουργεῖται ἡ ἕνωσις τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεόν.

Αὐτὴ ἡ ὀντολογικὴ ἕνωσις, ὅπως ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, πραγματοποιοῦται διὰ τῆς ἐλευθέρας ἀνταποκρίσεως τοῦ ἀνθρώπου στὴν πρόσκλησιν τοῦ Χριστοῦ: «Ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω». Καὶ αὕτη ἡ πρόσκλησις δὲν ἀναφέρεται προφανῶς στὸ ὑδάτινον στοιχεῖον τῆς φύσεως, ἀλλὰ ἀποτελεῖ ἀγαπητικὴν πρόσκλησιν εἰς κοινωνίαν μετ’ Αὐτοῦ. Τὸ ὕδωρ, τὸ ὁποῖον προσφέρει ὁ Χριστός, εἶναι, κατὰ τὸν Ἅγιον Ἰωάννην τὸν Θεολόγον, τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, «ὃ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς Αὐτόν».

Παρομοίως, ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας σημειώνει ὅτι «ζωντανὸν ὕδωρ ὀνομάζει [ὁ Χριστός] τὴν ἐνέργειαν τοῦ Παναγίου Πνεύματος», καθ’ ὅσον τὸ Πνεῦμα, ὥσπερ τὸ ὕδωρ, καθαίρει, ζωογονεῖ καὶ δροσίζει τὴν καρδίαν τοῦ ἀνθρώπου.

Πράγματι, διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁ ἄνθρωπος γίνεται φορεὺς τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὁ Κύριος δὲν ὑπόσχεται μόνον λήψιν Χάριτος, ἀλλὰ ἀξιοῖ τὸν πιστὸν μεγάλης δωρεᾶς καὶ πνευματικῆς καρποφορίας. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς ἐρμηνεύει ὅτι «ἡ καρδία τοῦ ἀνθρώπου γίνεται πηγὴ, ἐξ ἧς ἀναβλύζει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καὶ ἀρδεύει ὅλον τὸν ἔσω ἄνθρωπον».

Ὁ τρόπος δὲ, καθ’ ὃν ἑτοιμάζεται ἡ ἀνθρωπίνη καρδία, ὥστε νὰ χωρήσῃ τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι ἡ κάθαρσις διὰ τῆς μετανοίας. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος —ὡς μέλος τῆς Ἐκκλησίας— ἀγωνίζεται ἐν μετανοίᾳ τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ, καὶ συγχρόνως τροφοδοτεῖται ὑπαρξιακῶς μὲ τὴν ζωηφόρον καὶ ἁγιαστικὴν θείαν Χάριν, συμμετέχων στὰ ἱερὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας —ἰδιαιτέρως στὸ σωτηριῶδες καὶ καθάρσιον τῆς Ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως καὶ στὸ ὑπερφυὲς τῆς Θείας Εὐχαριστίας— τότε δέχεται τὴν θείαν ἔλλαμψιν καὶ ἀποκτᾷ ἐμπειρίαν τῆς ὀλόφωτης παρουσίας Του, ὥς ποὺ ἐπαγγέλλεται ὁ Κύριος: «Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ’ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς».

Ἀδελφοί μου καὶ τέκνα μου,

Αὐτὸς ὁ ἄνωθεν φωτισμὸς τῆς Πεντηκοστῆς δὲν ἀφορᾷ μόνον τοὺς Ἀποστόλους ἢ ὀλίγους «τελείους» καὶ «ἐκλεκτούς», ἀλλὰ ἀπευθύνεται πρὸς ὅλους ἀνεξαιρέτως. Διὸ καὶ ἡ σημερινὴ ὑμνολογία μᾶς ἀποκαλεῖ «τέκνα φωτόμορφα» καὶ τονίζει: «Ὅσοι τὴν θεόσταλτον Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔλαβον, ἐλάμψαν ὡς ἀστραπαὶ, καὶ ἀλλοιώθησαν μὲ τὴν παράδοξον, πανέμορφον ἀλλοίωσιν».

Εὐχόμενος πατρικῶς,
νὰ ὑφίστασθε πάντοτε αὐτὴν τὴν «καλὴν ἀλλοίωσιν» καὶ νὰ τὴν μεταδίδετε εἰς ὅλον τὸν κόσμον,
σᾶς ἀσπάζομαι ἐν φιλήματι ἁγίῳ καὶ διατελῶ

Μετ’ εὐχῶν καὶ ἀγάπης πατρικῆς
Ὁ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗC
Ὁ Θεσσαλονίκης Φιλόθεος