Το βιβλίο αὐτό ἐκδόθηκε σε συνεργασία με την Κοινότητα Μυροφύλλου ᾿Αφιερώνεται στούς συγχωριανούς μου Μεροκοβίτες ἀπό πρό Χριστοῦ μέχρι σήμερα ποὺ κράτησαν το χώρο στη ζωή καὶ στοὺς γονεῖς μου ᾿Απόστολο καί Οὐρανία ποὺ μὲ ἔμαθαν γράμματα μὲ ἀφάνταστες στερήσεις.
Προσφέρεται γιὰ τὴν ἀναστήλωση, συντήρηση καὶ ἐπάνδρωση μὲ ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ᾿Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου (Μεροκόβου) Τρικάλων.
Σχόλιο τοῦ μεγάλου Μακεδόνα ἀγωνιστοῦ τοῦ ’21 Νικολάου Κασο-μούλη για το Μυρόφυλλο (Μερόκοβο). «Φθάσαντες ἡμέραν παρ’ ἡμέραν εἰς τὸ Μερόκοβον ὅπου ἦσαν συνα θροισμέναι αἱ περισσότεραις φαμελιαίς τῶν Στουρναραίων καί τῶν φυγά-δων, ἐστάθημεν ἐκεῖ ὀκτώ ἡμέρες. Αὐτό τό χωρίον εύρίσκεται πλησίον τοῦ ποταμοῦ ᾿Ασπρου, και τον χειμώνα ἀσφαλίζεται ἀπό τὸν ποταμόν, το δέκαλοκαίρι μόνον εἰς τοὺς πόρους δύναται να διαβή κανείς διά νά τό ἐπισκεφθή. Ἔχει ἄντικρυ το Ραντοβύζι και Τζιομέρκα. Περιηγούμενος τά ἀπότομα λιθάρια – βουνά ὅλα αὐτά, τους φάραγγας, ταῖς σπηλιαῖς, τα στενά καὶ τὰ ὡραῖα καὶ ἄπειρα νερά καὶ δάση, εἶπα ὅτι ἡ ἐλευθερία ἀληθῶς ἐνυπάρχει ἀφ’ ἑαυτοῦ της εἰς ἐκεῖνα τὰ μέρη· διότι τοιαύτας χάριτας δέν εἶχαν ὅσα βουνά ἀπέρασα καὶ εἶδα ἕως τότες ή τουλάχιστον ὅτι δὲν τὰ διέτρεξα λεπτομερώς καθώς αὐτοῦ. Συμπέρανα δὲ ὅτι τὸ ἠθικὸν τῆς Ἑλευθερίας καὶ τῆς παλαιᾶς Κλεψιάς γεννᾶται ἀπὸ τὴν ἠθικήν ἀναθροφήν ἐκείνων τῶν ἀνδρῶν. ᾿Από το Μυρόκοβον ἐπιστρέψαμεν εἰς τὰ Κούτζιανα, καὶ αὐτὴν τὴν διάβασιν τὴν εἶδα δυνατωτέραν…».
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
1. Πίνδος 2. Αχελώος (“Ασπρος ή ᾿Ασπροπόταμος).
3. ᾿Αθαμανία – ᾿Αθαμάνες
4. Παραπομπές πρώτου μέρους
122
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΟ ΜΥΡΟΦΥΛΛΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΗΜΕΡΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
1. Γεωγραφική θέση τοῦ Μυροφύλλου (Μεροκόβου), γνωριμία με το
χωριό……..
3. Προχριστιανικά ερείσματα τοῦ Μυροφύλλου (Μεροκόβου)….
2. Ἡ ὀνομασία τοῦ χωριοῦ Μυροφύλλου (Μεροκόβου).
ΚΕΦΑΛΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
1. Ἡ εὐρύτερη περιοχή στη Ρωμαϊκή κυριαρχία μέχρι τους μεσοβυ
ζαντινούς χρόνους (146 π.Χ. – 1071 μ.Χ.).
2. Το Μυρόφυλλο (Μερόκοβο) μέσα από τις γραπτές μαρτυρίες 900 – 1800 μετά Χριστόν.
3. Ίδρυση της Ι. Μονής Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου (Μεροκό βου).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
1. Καταστροφή τοῦ χωριοῦ καὶ τῆς Ἱ. Μονῆς στα 1611.
2. Ανέγερση τοῦ Ἱ. Ναού Παναγίας στα 1614.
α) Ιστορικό
β) Αρχιτεκτονικό
γ) Τοιχογραφίες
3. Δεύτερη ἀνοικοδόμηση τῆς Ἱ. Μονῆς Μεροκόβου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ТЕТАРТО
1. Σχολή Μεροκόβου – Μάξιμος Πελοποννήσιος,
2. Μεροκοβίτες λόγιοι καὶ προσωπικότητες 16ου – 18ου αἰῶνος,
α΄) Θεοδόσιος ἱερομόναχος – κωδικογράφος Μεροκοβίτης
β΄) Αναστάσιος Κουρφαριώτης υἱὸς Δημοβράνη Μεροκοβίτης
γ΄) Ἰωάννης ἱερέας, υἱός Θεοδοσίου Μεροκοβίτης δ΄) Θεοδόσιος υἱός Ἰωάννου Μεροκοβίτης
ε΄) Θεόδωρος Ιεράπαις Μεροκοβίτης
στ΄) Χριστόδουλος Ιερομόναχος Μεροκοβίτης
ζ΄) Γεώργιος υἱός Χριποδούλου Μεροκοβίτης
η΄) Ἰγνάτιος υἱός Χριστοδούλου Μεροκοβίτης
Β΄) Γρηγόριος υἱός Χριστοδούλου Μεροκοβίτης
1 ) Νικόλαος ἱερέας – κωδικογράφος Μεροκοβίτης
τα΄) ᾿Αθανάσιος Λιοντάρης Ιερομόναχος, Μεροκοβίτης ……
ιβ΄) Παΐσιος ἱερομόναχος – πνευματικός Μεροκοβίτης ..
εγ΄) Δαμιανός ἱερομόναχος Μεροκοβίτης
ιδ΄) Μιχαήλ διδάσκαλος, Μεροκοβίτης.
με΄) Ἰωάννης Σαράφης, Μεροκοβίτης 202
ιστ΄) Χριστόδουλος υἱός Ἰωάννου Σαράφη, Μεροκοβίτης
ιζ΄) Γρηγόριος Ιεροδιάκονος κωδικογράφος, Μεροκοβίτης…
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ENATO
1. Τσεκουραίοι ή Τσιουκραίοι. Ὁ Θύμιος – Τσεκούρας ἀπό τό Γκολ-φάρι… 281
2. Ενθυμήσεις στα παλαίτυπα, στα έντυπα καὶ στοὺς τοίχους τῆς
Ἱερᾶς Μονῆς ᾿Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου
α) Χρονολογικός πίνακας ἐνθυμήσεων.
β) ᾿Αλφαβητικός πίνακας ὀνομάτων τῆς σταχωμένης παρρησίας
κατά συχνότητα
3. Τοπωνύμια τοῦ Μυροφύλλου (Μεροκόβου) – Τρικάλων
4. Παραπομπές δευτέρου μέρους.
5. Περίληψη στα Αγγλικά
6. Βιβλιογραφία
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
1. Ο πρώτος διάπλους τοῦ Αχελώου ἀπό ξένους περιηγητές το 1961 416
2. Κοινωνική δικαιοσύνη στο Μερόκοβο
3. Γενεαλογία
α) Γενεαλογικά δένδρα κατ’ άλφαβητική σειρά
β) Ονοματολογία Μυροφύλλου
γ) Πίνακας όνοματολογίας Μυροφύλλου
δ) Ευρετήριο οἰκογενειών
4. Διάφορα κείμενα ἐγγράφων Μεροκόβου
5. Μερικά έγγραφα διαμαρτυρίας για τη διάσωση τῆς Ι. Μονῆς
6) Χορηγοί ἐκδόσεως βιβλίου σήμερα
7) Παραπομπές τρίτου μέρους
8) Ευρετήριον τόπων καὶ ὀνομάτων
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ἡ ἐργασία αὐτὴ εἶναι καρπός τῆς ἀγάπης μου στη γενέτειρά μου, το Μυρόφυλλο (Μερόκοβο) Τρικάλων καὶ σεβασμού στην Ἱερά Μονή Α-γίου Γεωργίου. Πρός το Μερόκοβο, το μοναστήρι τ’ ἀφέντη Αϊ-Γιώργη, γενέθλια γῆ δική μου, τῶν γονέων καὶ τῶν προγόνων μου. Με ἀγωνία, κόπο, ἰδρώτα, μέσα ἀπὸ ἀντίξοοες συνθήκες, στη λαίλαπα τῆς Ἐπαναστά σεως τοῦ ’21, ὁ Παπα-Κοσμάς, κτίτορας τῆς Μονῆς, τὴν ἔκτισε ἀλλεπάλλη λες φορές μετά από τις καταστροφές τῶν Τουρκαλβανών. ᾿Από μικρό παιδί, ποὺ ἀγροίκισα, κοίταζα τὸν κτίτορα ζωγραφισμένο στο νάρθηκα τοῦ καθολικοῦ δίπλα στὴν εἰκόνα τοῦ ᾿Αγίου Γεωργίου καβαλάρη, ἐπιβλη τικό. Τον χάζευα ώρες, ἡμέρες, όλα μου τα παιδικά χρόνια, που περνοῦσα μέσα στο μοναστήρι. Τις ἡμέρες τῶν ἑορτῶν, ποὺ ἄναβα τα κανδύλια τῶν Ἱερῶν Ναῶν ᾿Αγίου Γεωργίου καὶ τῆς Παναγίας, ἦταν ἀδύνατο να μη διασταυρωθούν τα βλέμματά μας κατὰ τὴν εἴσοδο καὶ ἔξοδο από το ναό. Ἐκεῖ ἔζησα τὰ παιδικά μου χρόνια. Καὶ ἂν οἱ σπουδές μου, ἡ ἐπαγγελμα τική σταδιοδρομία καὶ ἄλλες βασικές μέριμνες μὲ ἀνάγκασαν νὰ ζῶ μαν κριὰ ἀπὸ τὴν ἀγαπημένη μου πατρίδα, τη σεβαστή Μονή, ποτέ όμως δέν τὴν ἔννοιωσα μακριά από την σκέψη μου, ἀπὸ τὴν καρδιά μου. Στα δεκα πέντε μου χρόνια μόνος βρέθηκα στην ξενητειά, στην Αὐστρία σὲ ἕνα Εὐρωπαϊκό περιβάλλον. Τίποτα μὰ ἐντελῶς τίποτα συγγενικό δὲν εἶχε ἐκεῖνος ὁ τόπος όμοιο με το δικό μου χωριό. Μόνο ένας φιλέλληνας Αὐστριακός ὁ Franz von Alber², ὁ ὁποῖος ἐπισκέφθηκε δύο φορές το Με-ρόκοβο, την μία πεζή από την Πόρτα (Πύλη – Τρικάλων) μέχρι το χωριό 85 περίπου χιλιόμετρα. Δὲν ἔπαυε κάθε ἡμέρα τις νουθεσίες καὶ τὴν ἀπαγγε λία ποιημάτων ἀπό τὸν Όμηρο προπάντων τοῦ Διονυσίου Σολωμού τός Ω! τριακόσιοι σηκωθείτε καὶ ξανάλθετε σε ἐμᾶς τὰ παιδιά σας θέλει ἰδήτε πόσο μοιάζουνε μὲ ἑσάς. Αὐτὸ ἦταν ψωμοτύρι του μακαριστού φιλέλληνα. Λόγια του όπως «Παιδάκι Ἕλληνα να μοιάζης τοῦ ᾿Αχιλλέα, ἀκοῦς το μεγάλο (ἐννοοῦσε παπποῦ) Αὐστριακό ποὺ ἀγαπαει τὴν Ἑλλάδα». Από τα σπουδαστικά μου χρόνια εἶχα ἔφεση στὴν ἱστορία καί τή Γεωγραφία. Οἱ γονεῖς μου, με τις ἱστορικές ἀφηγήσεις ἀλλά πλειότερο ὁ μπάρμπα Στύλιος (Τσιαμπούλας) Δράκος᾽ ἦταν ἐκεῖνος πού καθημερινά κοντά στα πρόβατα με βομβάρδιζε στην κυριολεξία με τις ἱστορίες τῶν Βαλκανικών πολέμων, ὅπου ἔλαβε μέρος με ζωντανές καὶ λεπτομερέστατες περιγραφές μαχῶν, αἰχμάλωτος και δραπέτης. Ὅλα αὐτά ζυμωνόταν μέσα μου από τα μικρά μου χρόνια. Εἶχε ἐκδηλωθεῖ ἔντονο τὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν ἔρευνα, τη μελέτη, τή γνώ ση, την προβολή τῆς ἱστορίας τοῦ Μεροκόβου καὶ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ᾿Αγίου Γεωργίου. Στὸ ἀρχεῖο μου ὑπάρχουν ἀκόμη κιτρινισμένα ἀπὸ τὸ χρόνο σημειώματα από χαρτί, ποὺ ἀγόραζα δίνοντας ἀντίτιμο αὐγά στο μπακάλη τοῦ χωριοῦ στὰ ὁποία σημείωνα ό,τι πολύτιμο θεωροῦσα τότε ἀπό ὅλες τίς Ιστορίες ντόπιες καί μή. «Τα χαρτιά δὲν τὰ γράφουν ντίπ ἀκριβῶς. Ἡμεῖς εἴμασταν ἰκεῖ, τί μποροῦν νὰ ξέρουν αὐτοίνοι ἀπού λιπτουμέρεια…». 1-στορίες ἀπὸ μάχες μὲ ἀκριβεῖς ὅρους, ὀνόματα πεσόντων, χαρακτηριστι κά… μέ ἀπορροφούσε στην κυριολεξία, σμίλευε τη θέλησή μου για μάθηση στο μέλλον. Με εὐχαριστοῦσε πάρα πολύ, ἀκόμη μέχρι πρότινων ἐτῶν τὰ λέγαμε, ἀκόμη θᾶθελα ἐκεῖνες τις ἱστορίες, ὄχι τὸ φτιαχτό καί πολλές φορές παραχαραγμένο. Ικανοποιεῖτο καί ἐκεῖνος, ὅπως μπορώ να κατα-λάβω σήμερα. ᾿Από τότε πέρασαν δεκαετίες, πολλά χρόνια. Ήταν θέμα ἐπιβίωσης πάμπτωχος καὶ ὁρφανός, ὥσπου σήμερα τάχατε μορφωμένος συνέθεσα αὐτή τήν μελέτη καρπό τοσούτων χρόνων. Μια μικρή προσφο ρά, ἄσημη, ἴσως νὰ ἔγιναν παραλείψεις ή λάθη. Τίποτα δὲν ἔγινε ἀπό σκοπού.
Ένας εἰλικρινής πόθος ἀπό συναισθηματισμούς να βάλλω ένα λιθαρά κι στὴν ἱστορία τοῦ τόπου μου, τῆς γενέτειρας τῶν Ἑλλήνων, τῆς Πίνδου.
Στο βιβλίο μου προσπάθησα με τις σημειώσεις να κάνω ὅσο το δυνατό τεκμηρίωση τοῦ κειμένου που κατ’ οὐδένα λόγο ἤθελα να διακόψω την συνοχή του στην εύκολη ἀνάγνωση. Οἱ σημειώσεις καί πολλές φορές οἱ λεπτομέρειες σ’ αὐτὲς εἶναι ἀδυναμία μου στις ὅποιες δήποτε ἐργασίες που δημοσιεύονται. Έχω ἀπαίτηση στην τεκμηρίωση για αὐτό προσπάθη σα στην εφαρμογή καὶ ὁ ἴδιος.
᾿Αρχισα τὴν ἱστορία τοῦ Μυροφύλλου ὅσο το δυνατό ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ἱστορίας τοῦ χώρου, ἔτσι που να δώσω μια γενική εικόνα στὸν ντόπιο ἀναγνώστη, στον ὁποῖο καὶ ἀπευθύνομαι πλειότερο, για να γνωρίσει τις ρίζες του. Ο χώρος ὅμως αὐτὸς εἶναι ἀπό ἀρχαιολογικῆς πλευρᾶς ἐντελῶς ἀνεξερεύνητος. Ἡ ἔρευνα καί ἡ διάθεση κονδυλίων πάντοτε διοχετεύεται στα μεγάλα αστικά κέντρα. ᾿Από τὸν ὀρεινό χῶρο τῆς Πίνδου τροφοδοτεί ται μόνο με όρεσσίβιους και πατριώτες ὁ στρατός και πέρα ἀπό ἐκεῖ αὐτοσυντηρούνται στὴν ἐπιβίωση και μεγαλουργούν στη ραχοκοκκαλιά τοῦ Ἔθνους ποικιλοτρόπως.
Αὐτό συνέβαινε ἀπό ἀρχαιοτάτων χρόνων ὡς σήμερα, ἁπλῶς γίνεται ἀνακύκλωση τῆς ἱστορίας με διαφορά τον τεχνικό πολιτισμό ποὺ ἔχει ἄλ λες βαθμίδες.
Αὐτός ὁ χῶρος, ή κοιτίδα τῶν Ἑλληνικῶν φύλων ἔχει τη δική του ἱστορία. Όμως ἀνεξερεύνητη παραμελημένη στο πέρασμα τοῦ χρόνου και ᾶς εἶναι ὁ τόπος, όπου διασώζεται ἡ φυλή μας σε δύσκολες στιγμές, ὅπως ἀποδεικνύει ἡ ἱστορία.
Μόνη πηγή που μπορεῖ νὰ σταθή, γιὰ νὰ τεκμηριώση τὴν ἱστορία τοῦ χώρου πάνω στην αρχαιολογική σκαπάνη καὶ ἔρευνα, στέκεται ἡ μεγάλη μορφή τοῦ φιλέλληνα ἀρχαιολόγου ἱστορικοῦ, διεθνούς φήμης καθηγητού τοῦ Καίμπριτζ, ᾿Αγγλου Nikolas Hammond”. “Όργωσε τήν περιοχή τῆς Ἠπείρου καί δυτικής Θεσσαλίας, πεζή ἀπὸ τὸ 1927 ὡς το 1939 καὶ ἔχει γράψει σημαντικώτατα ἄρθρα καὶ μελέτες. Ἐπίσης καὶ μερικοί Ἕλληνες καὶ ξένοι ἔχουν κάποιες μαρτυρίες τοῦ χώρου.
Στήν ἱστορία τοῦ Μυροφύλλου πρόσθεσα ό,τι παρατήρησα με τις φτω χές μου γνώσεις στήν ἀρχαιολογία καί ὅ,τι πληροφορίες μοῦ ἔδωσαν οἱ ντόπιοι σε ἀρχαιολογικά ευρήματα, τὰ ὁποῖα ἀξιολόγησα καὶ περιέγραψα για συμπεράσματα εἰδημόνων. Ο χώρος γενικά μετά την φοβερή κακο ποίηση του περιβάλοντος μὲ τὴν ἀποψίλωση τῶν δασών τον 19ον αἰῶνα καὶ τὴν ἀλλαγή τῆς στάθμης τῆς κοίτης τοῦ ᾿Αχελώου με την κατασκευή φραγμάτων, ἀπογύμνωσε κατά πολύ, τὴν ἀρχαιολογία σε ἐρείσματα λό γῳ τῶν πλημμυρών.
Ἡ ἱστορία τοῦ Μυροφύλλου μέσα στο χώρο περιγράφεται με συντομία ἀπό πρὸ Χριστοῦ ὡς σήμερα στὴν αὐγὴ τοῦ 20οῦ αἰῶνα σε συνάρτηση μέτὴν Ἱερά Μονή τοῦ ᾿Αγίου Γεωργίου. Εἶναι ἀδύνατος ὁ διαχωρισμός, γιατί ἡ ζωή τοῦ Μυροφύλλου από τον 10ον αἰῶνα ὡς τὸν 20ὸν εἶναι στενά συνδεδεμένη με τὴν Ἱερά Μονή Αγίου Γεωργίου, πού εἶναι ἡ καρδιά τοῦ χωριού στη ζωή του.Αὐτός ὁ παραμελημένος χώρος τοῦ μικροῦ χωριοῦ Μυροφύλλου γίνε-ται το λίκνο τῆς παιδείας στα σκοτεινότερα χρόνια τῆς σκλαβιάς, τοῦ τουρκικού ζυγοῦ τῆς Ρωμιοσύνης στο 17ο αἰῶνα. Αὐτὰ τὰ βουνὰ ἔσωσαν τη Ρωμιοσύνη.
«Αὐτά τά βουνά ἔσωσαν τὸν Ἑλληνικό λαό ἀπὸ τὴν ἐξόντωση καὶ τὸν ἐκφυλισμό ἀπό ἐκεῖ πάνω ξεχύθηκε ἡ πνοή τῆς Ἐλευθερίας», ὅπως άπο-φαίνεται ὁ μεγάλος νεοέλληνας Θεσσαλός ἱστορικός ᾿Απ. Βακαλόπουλος. Ὅταν ὡς φοιτητής μπήκα στὴν ἔρευνα τῆς Θεολογίας, στὸ χῶρο τῆς Θεσ σαλίας συναντήσαμε Μεροκοβίτη κωδικογράφο στις παρατηρήσεις τοῦ μεγάλου Βυζαντινολόγου Ν. Βέη. Η συλλογή στοιχείων γινόταν ἐπιμελῶς μὲ μιὰ νεκρή σχεδόν περίοδο από το 1979-1989 ποὺ ὀφείλεται σε ἀντίξοες συνθήκες στην ταλαιπωρία τῆς ἐπαγγελματικῆς μου ἐπιβίωσης ὡς ἱερέως -ἐκπαιδευτικού μακριά από πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες. Στο διάστημα αὐτό προκόβει ἡ ἔρευνα στὸ χῶρο τῆς δυτικής Θεσσαλίας. Στη συνέχεια πιο πολλοί ντόπιοι ἀσχολούμαστε μὲ τὴν ἔρευνα στο χώρο. Βρίσκομαι σε νέα ἀποκαλυπτικά στοιχεία για τη ζωή τοῦ Μυροφύλλου πάντοτε σε συν νάρτηση μὲ τὴν Ἱερά μονή ᾿Αγίου Γεωργίου.
Μεροκοβίτες λόγιοι ξεπετιούνται στον Ὀρθόδοξο χώρο υψηλά άνα-στήματα λογιότητας, ἐπιβεβλημένη ἔρευνα στο μέλλον θα φέρη πολλά ά-κόμη. Εἶναι ἀπαίτηση πλέον καὶ ἐπιτακτική ἀνάγκη γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ χωριού μου.
Μὲ μιὰ ἐπιστολή μου στον πρόεδρο της Κοινότητας καί το Κοινοτικό 9 Συμβούλιο καὶ παράλληλα στον πρόεδρο τοῦ συλλόγου «Οἱ φίλοι τῆς Ἱ. Μονῆς ᾿Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου – Τρικάλων», ἀπευθύνθηκα για μια συνεργασία, στὴν ἔκδοση τῆς ἱστορίας τῆς γενέτειράς μας. Βρήκα ἀνταπό κριση καί θερμή Μεροκοβίτικη συμπαράσταση. Στο διάστημα αὐτὸ ὡς σήμερα, που γίνεται ἡ ἔκδοση, ἡ χρηματική ἐξεύρεση ἀφ’ ἑνὸς καὶ ἡ ἔρευνα μᾶς καθυστέρησαν στην τελική παρουσίαση τοῦ ταπεινοῦ αὐτοῦ πονήματος. Ἔγινε ἐπιλογή τῆς ὕλης, τὸ ἔφερα στη δημοσιότητα και παρα καλῶ τὴν ἐπιείκειά σας σε μια δίκαιη κρίση.
Θεωρῶ ἐπιβεβλημένο καὶ ἀπό αὐτή τή στήλη νὰ εὐχαριστήσω το μεγά-λο φιλέλληνα Nikolas G. L. Hammond, διαπρεπῆ ἀρχαιολόγο – ἱστορικό διεθνούς κύρους για τις ὅποιες δήποτε σοφές παραινέσεις.
Ἐκφράζω τίς εὐχαριστίες μου στον π. Θεόδωρο Ζήση, κ. Εύθ. Τσιγα-ρίδα, κ. Βασ. Φανουργάκη, κ. Γεώργιο Θεοδωρούδη καθηγητάς Παν/μίου Θεσ/νίκης για τις πολύπλευρες οδηγίες των στην έρευνά μου.
Θα ήταν παράλειψη νὰ μὴν ἀναφέρω ταπεινά τη θερμή συμπαράσταση που βρήκα στὴν ἔρευνά μου ἀπὸ τὸν ἡγούμενο της Ι. Μονής Βαρλαάμ Μετεώρων π. Ἰσίδωρο Τσιατά, τὴν ἡγουμένη τῆς Ἱ. Μονῆς ᾿Αγίου Στεφά νου ᾿Αγάθη καὶ τή βιβλιοθηκάριο – λόγια αδελφή – Θεοτέχνη, τὴν ἡγουμέν νη της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Σταγιάδων Θεονύμφη καὶ τὴ συνοδεία της, ίδιαίτερα τὴν ἀδελφή Θεολόγη, που έθεσαν στην διάθεσή μου ἀρχεῖα καὶ κώδικες τῶν Ἱ. Μονών στην ἔρευνά μου. Υποβάλλω τα πεινῶς τὰ σέβη μου με όλη την ειλικρίνειά μου καὶ ἀπὸ αὐτή τή θέση.
Επίσης εὐχαριστώ τον πρόεδρο τῆς Κοινότητας Μυροφύλλου κ. Γεώρ γιο Κ. Ράπτη, το κοινοτικό συμβούλιο
Ιδιαίτερες εὐχαριστίες αξίζουν στην καθηγήτρια τῆς Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης κ. Ν. Παπατριανταφύλλου – Θεοδωρίδη τόσο από ἐμένα ἀλλὰ καὶ ἀπό ὅλους τοὺς Μυροφυλλίτες, γιατί ἀνιδιοτελῶς μὲ πε ρισσήν εὐγένειαν μοῦ χορήγησε τὸ Β΄ μέρος τοῦ ἀνέκδοτου κώδικα 112406 τῶν Βρυξελλών ἔργον τοῦ συγχωριανού μας Νικολάου Ιερέως Μιροκοβί του. Οἱ ἐπιστολές τοῦ Β΄ μέρους με βοήθησαν να συντάξω τὴν ἱστορία του χωριού μας ἀπὸ τὸ 1600 καὶ ἐξῆς. Το βιβλίο θα δημοσιευόταν το 1993 ἀλλὰ ἐπιτακτική ανάγκη μὲ ἔκανε να διακόψω τὴν ἐργασία μου και να διακονήσω ἐκτὸς τῶν ἄλλων ἀπὸ τῆς ἀρχές τοῦ 1992 ὡς 7-7-1994 στη Βό ρειο Ήπειρο” και “Αλβανία γενικώτερα. Ἡ ἐλάχιστη έχεῖ διακονία θὰ ἰδεῖ τὴν δημοσιότητα στο μέλλον, ολοκληρωμένη, εκτός δημοσιευμένων ἀποσπασμάτων που έλαβαν χώραν,
Το βιβλίο αὐτὸ ἀπευθύνεται σε όλους τους Μεροκοβίτες καὶ ἐπὶ πλέον σε ὅλους τοὺς φιλομαθείς. Έχουν πολλὰ νὰ μάθουν οἱ ἀναγνώστες γιὰ τὴν προσφορά τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Μοναχισμού στὸ Ἔθνος στα δύσκολα χρόνια τῆς τουρκικής σκλαβιάς. Κυρίως όμως απευθύνεται στους νέους Μυροφυλλίτες, στοὺς ὅπου δήποτε ἀπόδημους Μυροφυλλίτες καὶ σε αὐτοὺς τοὺς νέους ποὺ ἔλκουν την καταγωγή τους ἀπὸ τὸ Μυρόφυλλο. Πιστεύω ὅτι τὸ περιεχόμενο αὐτοῦ τοῦ βιβλίου φέρνει τους νέους σε καν ποια ἐπαφὴ καὶ γνωριμία με τοπικές, προγονικές ρίζες. Πόσο μεγάλη σημασία έχει αὐτή ἡ γνωριμία γιὰ τὴν αὐτογνωσία καὶ γιὰ τὸν αὐτοπροσ διορισμό τῶν νέων, εἶναι περιττό νὰ εἶπω,
Καὶ χωρίς να θεωρηθή εκδήλωση άνεδαφικής υπεροψίας προσθέτω τοῦτος “Αν κάποιες πληροφορίες και κάποιο μήνυμα από το περιεχόμενα αὐτοῦ τοῦ βιβλίου εὕρουν ἀπήχηση, ἀγγίξουν τὸ πνεῦμα καί τήν ψυχή τῶν ἡλικιωμένων ἤ νέων καί πλειότερο, ἄν περάσουν το φράγμα τοῦ χρόνου σε κάποια μελλοντική Μυροφυλλίτικη γενιά ἤ βουνίσια, αὐτό θα σήμαινε ὅτι πλήρωσα ἕνα μεγάλο χρέος στήν ἰδιαίτερή μου πατρίδα. Στό Μερόκο-βο παραχελωΐτιδα γῆ, πού τεχνικά καί ἀπερίσκεπτα θα κατακλυσθή γιά χάρη τῶν ὑδροκέφαλων καταναλωτῶν, γενέθλια γῆ δική μου, τῶν γονέων μου, τῶν προγόνων μου: στό όμορφότερο κομμάτι τῆς γῆς ποὺ ἔπλασε ὁ Δημιουργός μας, το Μερόκοβο ή Μυρόφυλλο, ὅπως τὸ ὀνόμασαν νεώτε-ρα.
Θεσσαλονίκη 17-9-1994 Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί ᾿Αγάπης.
Ἐλάχιστος
Παπα – Λευτέρης ἐκ χώρας Μεροκόβου